Hộ/cá nhân kinh doanh hay doanh nghiệp nào phải lập hoá đơn máy tính tiền?

Câu hỏi: 

Hộ/cá nhân kinh doanh hay doanh nghiệp nào phải lập hoá đơn khởi tạo từ máy tính tiền (hoá đơn máy tính tiền) theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP (hiệu lực từ 1/6/2025)?

Trả lời:

Tại Luật Quản lý thuế 2019 quy định:

Điều 51. Xác định mức thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán thuế

1. Cơ quan thuế xác định số tiền thuế phải nộp theo phương pháp khoán thuế (sau đây gọi là mức thuế khoán) đối với trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ, trừ trường hợp quy định tại khoản 5 Điều này.

...5. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có quy mô về doanh thu, lao động đáp ứng từ mức cao nhất về tiêu chí của doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phải thực hiện chế độ kế toán và nộp thuế theo phương pháp kê khai.

Điều 89. Hóa đơn điện tử

1. Hóa đơn điện tử là hóa đơn có mã hoặc không có mã của cơ quan thuế được thể hiện ở dạng dữ liệu điện tử do tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ lập, ghi nhận thông tin bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ theo quy định của pháp luật về kế toán, pháp luật về thuế bằng phương tiện điện tử, bao gồm cả trường hợp hóa đơn được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.

Điều 90. Nguyên tắc lập, quản lý, sử dụng hóa đơn điện tử

...2. Trường hợp người bán có sử dụng máy tính tiền thì người bán đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.

Điều 91. Áp dụng hóa đơn điện tử khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ

...3. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 51 của Luật này và các trường hợp xác định được doanh thu khi bán hàng hóa, dịch vụ sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ.

Tại Nghị định 123/2020/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 70/2025/NĐ-CP) quy định:

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

...2. [...]

c) Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế (sau đây gọi là hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền) là hóa đơn có mã của cơ quan thuế hoặc dữ liệu điện tử để người mua có thể truy xuất, kê khai thông tin hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền do tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ lập từ hệ thống tính tiền, dữ liệu được chuyển đến cơ quan thuế theo định dạng được quy định tại Điều 12 Nghị định này.

d) Máy tính tiền là hệ thống tính tiền bao gồm một thiết bị điện tử đồng bộ hoặc một hệ thống gồm nhiều thiết bị điện tử được kết hợp với nhau bằng giải pháp công nghệ thông tin có chức năng chung như: tính tiền, lưu trữ các giao dịch bán hàng, số liệu bán hàng.

Điều 11. Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

1. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo quy định tại khoản 1 Điều 51 có mức doanh thu hằng năm từ 01 tỷ đồng trở lên, khoản 2 Điều 90, khoản 3 Điều 91 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 và doanh nghiệp có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, trong đó có bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng (trung tâm thương mại; siêu thị; bán lẻ (trừ ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác); ăn uống; nhà hàng; khách sạn; dịch vụ vận tải hành khách, dịch vụ hỗ trợ trực tiếp cho vận tải đường bộ, dịch vụ nghệ thuật, vui chơi, giải trí, hoạt động chiếu phim, dịch vụ phục vụ cá nhân khác theo quy định về Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam) sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.

👉 Có 2 cách hiểu với điều kiện "bán hàng hoá, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng" nêu tại khoản 1 Điều 11 này: 

- Cách 1: chỉ áp dụng với doanh nghiệp.

- Cách 2: áp dụng với cả hộ/cá nhân kinh doanh và doanh nghiệp

Chúng tôi cho rằng nên áp dụng cách hiểu 2. Lí do: Máy tính tiền chủ yếu dùng cho người tiêu dùng => Chỉ giới hạn hoá đơn máy tính tiền với các trường hợp bán/cung cấp cho người tiêu dùng.{alertWarning}

TÓM LẠI:

Khi áp dụng Cách 2, đối tượng phải áp dụng hoá đơn máy tính tiền phải đồng thời thoả mãn 2 điều kiện:

✔ Điều kiện 1 (về loại hình):

+ Hộ/cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán thuế (hộ khoán) có doanh thu hằng năm từ 01 tỷ đồng trở lên.

+ Hộ/cá nhân kinh doanh là người bán có sử dụng máy tính tiền (khoản 2 Điều 90 Luật QLT)

+ Hộ/cá nhân kinh doanh có quy mô về doanh thu, lao động đáp ứng từ mức cao nhất về tiêu chí của doanh nghiệp siêu nhỏ (khoản 3 Điều 91 Luật QLT); tức là: hộ nộp thuế theo phương pháp kê khai (doanh thu/năm từ 3 tỷ đồng; lao động bình quân từ 10 người)

+ Hộ/cá nhân kinh doanh khác xác định được doanh thu (khoản 3 Điều 91 Luật QLT)

+ Doanh nghiệp

✔ Điều kiện 2 (về khách hàng và ngành nghề): bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng, cụ thể:

+ trung tâm thương mại; siêu thị; 

+ bán lẻ (trừ ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác); 

+ ăn uống; nhà hàng; khách sạn; 

+ dịch vụ vận tải hành khách, dịch vụ hỗ trợ trực tiếp cho vận tải đường bộ, 

+ dịch vụ nghệ thuật, vui chơi, giải trí, hoạt động chiếu phim, 

+ dịch vụ phục vụ cá nhân khác theo quy định về Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam

(Lưu ý: Theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, người tiêu dùng không chỉ giới hạn ở cá nhân, gia đình mà còn bao gồm cả cơ quan, tổ chức (khoản 1 Điều 3). Tuy nhiên, các dịch vụ khác chưa được nêu cụ thể ở trên thì chỉ áp dụng với "dịch vụ phục vụ cá nhân".)