Câu hỏi thường gặp về HOÁ ĐƠN với hộ, cá nhân kinh doanh

Tổng hợp một số câu hỏi thường gặp về hoá đơn đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

{tocify} $title={Table of Contents}

Từ viết tắt:

+ Bán HHDV: Bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ
+ CQT: Cơ quan thuế
+ HKD, CNKD: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh
+ Hoá đơn máy tính tiền: Hoá đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền
+ TMĐT: Thương mại điện tử{alertWarning}

1, HKD, CNKD có phải lập hoá đơn (nói chung) khi bán HHDV không?

Trả lời:

Khoản 3 Điều 91 Luật Quản lý thuế 2019 chỉ quy định 02 đối tượng HKD, CNKD phải lập hoá đơn có mã của cơ quan thuế gồm:

• Trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 51 - tức là HKD, CNKD đáp ứng mức cao nhất tiêu chí doanh nghiệp siêu nhỏ; cụ thể theo Thông tư 40/2021/TT-BTC là các hộ quy mô lớn, nộp thuế theo PP kê khai
• Các trường hợp xác định được doanh thu (hiện chưa có văn bản nào hướng dẫn cụ thể các trường hợp này).

Bên cạnh đó, khoản 2 Điều 90 Luật Quản lý thuế 2019 quy định người bán có sử dụng máy tính tiền (không có giới hạn là doanh nghiệp hay hộ kinh doanh) đăng ký sử dụng hoá đơn được khởi tạo từ máy tính tiền.

2, HKD, CNKD nào phải lập hoá đơn máy tính tiền?

Trả lời:

Tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP quy định:

“Điều 11. Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

1. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo quy định tại khoản 1 Điều 51 có mức doanh thu hằng năm từ 01 tỷ đồng trở lên, khoản 2 Điều 90, khoản 3 Điều 91 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 và doanh nghiệp có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, trong đó có bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng (trung tâm thương mại; siêu thị; bán lẻ (trừ ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác); ăn uống; nhà hàng; khách sạn; dịch vụ vận tải hành khách, dịch vụ hỗ trợ trực tiếp cho vận tải đường bộ, dịch vụ nghệ thuật, vui chơi, giải trí, hoạt động chiếu phim, dịch vụ phục vụ cá nhân khác theo quy định về Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam) sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.”

Theo quy định trên, các trường hợp HKD, CNKD sau phải lập hoá đơn từ máy tính tiền:

👉 Điều kiện 1):

• Nộp thuế theo PP khoán thuế (Hộ khoán): chỉ áp dụng khi doanh thu/năm từ 01 tỷ đồng
• Nộp thuế theo PP kê khai (Hộ đáp ứng tiêu chí doanh nghiệp siêu nhỏ, hay là hộ có quy mô lớn trong Thông tư 40/2021/TT-BTC): toàn bộ đều áp dụng
• Các trường hợp không phân biệt PP khai thuế:
• Đang sử dụng máy tính tiền
• Xác định được doanh thu

👉 Điều kiện 2): Bán hàng hoá, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng.

3, HKD, CNKD có được lập hoá đơn có mã của CQT mà không phải là hoá đơn máy tính tiền không?

Trả lời:

Như đã trình bày ở câu 1, theo Luật, có 2 nhóm trường hợp mà HKD, CNKD lập hoá đơn có mã của cơ quan thuế.

Tuy nhiên, đến Nghị định 70, 2 nhóm trường hợp này đều lập hoá đơn máy tính tiền. Như vậy, các trường hợp phải lập hoá đơn thì đều phải sử dụng hoá đơn máy tính tiền.

So với hoá đơn máy tính tiền, hoá đơn có mã của CQT thông thường có nhiều tiêu thức hơn (đơn vị tính, chữ ký số người bán/người mua). Chỉ cần được khởi tạo từ máy tính tiền và có kết nối chuyển dữ liệu cho CQT, hoá đơn có mã thông thường hoàn toàn có thể đáp ứng các yêu cầu của hoá đơn máy tính tiền.

Tuy nhiên, hoá đơn máy tính tiền phải đăng ký riêng và có chuẩn định dạng riêng. Do đó, không thể dùng hoá đơn có mã thông thường và xem đó là hoá đơn máy tính tiền.{alertInfo}

4, HKD, CNKD bán hàng qua website TMĐT có phải lập hoá đơn không?

Trả lời:

Không có quy định miễn lập hoá đơn với việc bán hàng qua website TMĐT. Như vậy, khi bán HHDV qua website TMĐT thì người bán (bao gồm cả HKD, CNKD) phải lập hoá đơn.

Tuy nhiên, Thông tư 32/2025/TT-BTC đã quy định về cơ chế uỷ nhiệm lập hoá đơn. Theo đó, cá nhân có thể uỷ nhiệm cho sàn TMĐT lập hoá đơn (trước đây, theo Thông tư 78/2021/TT-BTC, chỉ có các đơn vị có quan hệ liên kết mới được uỷ nhiệm cho nhau).

5, Hộ khoán có còn được sử dụng hoá đơn lẻ từng lần (cấp bởi cơ quan thuế)?

Trả lời:

Nghị định 70/2025/NĐ-CP cơ bản không chỉnh sửa quy định cấp hoá đơn cho hộ khoán. Vì vậy, theo khoản 4 Điều 91 Luật Quản lý thuế và điểm a khoản 2 Điều 13 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, HKD, CNKD nếu không bắt buộc phải lập hoá đơn có mã nhưng cần hoá đơn để giao cho khách hàng thì được cơ quan thuế cấp hoá đơn.

Tuy nhiên, hiện chưa có quy định rõ ràng về việc HKD, CNKD thuộc đối tượng phải lập hoá đơn máy tính tiền có còn được CQT cấp hoá đơn (lẻ) không.

6, Khi chế độ thuế khoán bị xoá bỏ, HKD, CNKD có buộc phải lập hoá đơn?

Trả lời:

Theo khoản 6 Điều 10 Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội:

“6. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 01 tháng 01 năm 2026. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế.”

Như vậy, từ ngày 1/1/2026, sẽ không còn HKD nộp thuế theo phương pháp khoán thuế.

Đối chiếu với quy định hiện tại, nếu không phải là hộ khoán thì chưa thuộc hộ nộp thuế theo PP kê khai (do phải đáp ứng tiêu chí về lao động, doanh thu); do đó, chưa phải lập hoá đơn. Tuy nhiên, khi quy định về PP khoán thay đổi, dự kiến các quy định pháp luật hiện tại cũng sẽ được điều chỉnh. Như vậy, vẫn phải chờ thêm các quy định mới của pháp luật đề xác định nghĩa vụ lập hoá đơn.

7, Hộ/cá nhân kinh doanh có phải lưu giữ hoá đơn đầu vào không?

Trả lời:

a, Về pháp luật thuế:

Theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC, trong 3 phương pháp nộp thuế của HKD, CNKD thì chỉ có phương pháp kê khai yêu cầu phải “thực hiện chế độ kế toán, hoá đơn, chứng từ” (khoản 4 Điều 5). Tuy nhiên, tại Nghị định 123/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 70) không có quy định nghĩa vụ lưu trữ hoá đơn đầu vào của người mua nói chung. Chỉ có các pháp luật khác về thuế GTGT, thuế TNDN yêu cầu lưu trữ hoá đơn để chứng minh cho chi phí, thuế GTGT đầu vào (HKD, CNKD không nộp thuế TNDN trên lợi nhuận, nộp thuế GTGT theo PP khấu trừ nên không cần lưu trữ theo các pháp luật thuế này).

Có một trường hợp đặc biệt khi hộ khoán có nhu cầu được CQT cấp hoá đơn thì Thông tư 40/2021/TT-BTC yêu cầu: “Hộ khoán sử dụng hóa đơn lẻ phải lưu trữ và xuất trình cho cơ quan thuế các hóa đơn, chứng từ, hợp đồng, hồ sơ chứng minh hàng hóa, dịch vụ hợp pháp khi đề nghị cấp, bán lẻ hóa đơn theo từng lần phát sinh” (theo khoản 2 Điều 7).

b, Về pháp luật khác:

Theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, tổ chức, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về sản phẩm, hàng hoá, trong đó có xuất xứ hàng hoá ( điểm a khoản Điều 21).

Theo Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá 2007, nghiêm cấm hành vi “Xuất khẩu, nhập khẩu, mua bán hàng hóa không có nguồn gốc rõ ràng” (Điều 8). Cũng theo luật này, người bán hàng có nghĩa vụ kiểm tra nguồn gốc hàng hoá (khoản 2 Điều 16).

Theo khoản 13 Điều 3 Nghị định 98/2020/NĐ-CP: “Hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ” là hàng hóa lưu thông trên thị trường không có căn cứ xác định được nguồn gốc nơi sản xuất hoặc xuất xứ của hàng hóa. Căn cứ xác định nguồn gốc nơi sản xuất hoặc xuất xứ của hàng hoá bao gồm thông tin được thể hiện trên nhãn hàng hoá, bao bì hàng hoá, tài liệu kèm theo hàng hoá; chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hoá, hợp đồng, hoá đơn mua bán, tờ khai hải quan, giấy tờ khác chứng minh quyền sở hữu hợp pháp đối với hàng hoá và giao dịch dân sự giữa tổ chức, cá nhân sản xuất hàng hoá với bên có liên quan theo quy định của pháp luật.

Theo Điều 17 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, hành vi kinh doanh hàng hoá không rõ nguồn gốc, xuất xứ có thể bị phạt tiền lên tới 50.000.000 đồng/hành vi tuỳ theo giá trị hàng hoá (một số hàng hoá nhất định có thể bị phạt gấp đôi).

Như vậy, HKD, CNKD cũng nên lưu giữ hoá đơn mua hàng hoá để chứng minh nguồn gốc, xuất xứ hàng hoá.

Tuy nhiên, nếu mua hàng hoá của các cá nhân không kinh doanh thì không có hoá đơn. Lí do là cá nhân không kinh doanh không thuộc đối tượng áp dụng quy định tại Điều 2 Nghị định 123/2020/NĐ-CP. Trong trường hợp này vẫn phải lưu giữ giấy tờ khác chứng minh quyền sở hữu hợp pháp và giao dịch dân sự (chẳng hạn như biên bản bàn giao, chứng từ vận chuyển hàng hoá (vận đơn),…)

🚩 Xem thêm:

Báo Lao động: Không hóa đơn đầu vào, hộ kinh doanh có thể đối diện rủi ro vì hàng tồn kho 

Từ 1.7.2025, hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm phải dùng hóa đơn điện tử. Hàng tồn không hóa đơn cần giải trình để tránh rủi ro thuế.

Gửi câu hỏi cho My Vietnam Tax

{contactForm}

Đọc thêm: Câu hỏi thường hợp về THUẾ đối với hộ, cá nhân kinh doanh

Ảnh: VnExpress